YA�MURUN
OLU�UMU
Ya�murun
nas�l olu�tu�u uzun s�re insanlar i�in bir s�rd�. Ancak hava radarlar�n�n
ke�fedilmesinden sonra, ya�murun hangi evrelerden ge�erek olu�tu�u kesinlik
kazand�.
Buna
g�re, ya�mur �� evreden ge�erek olu�ur: �nce r�zgar yoluyla ya�murun "hammaddesi"
havalan�r. Ard�ndan bulutlar meydana gelir ve en son olarak da ya�mur damlac�klar�
ortaya ��kar.
Kuran'da
ya�murun olu�umu ile ilgili aktar�lanlar ise, tam da bu s�re�lerden s�z
etmektedirler. Bir ayette bu olu�um hakk�nda ��yle bir bilgi verilir:
�Allah,
r�zgarlar� g�nderir, b�ylece bir bulut kald�r�r da onu nas�l
dilerse
g�kte yay�p-da��t�r ve onu par�a par�a k�lar; nihayet onun
aras�ndan
ya�murun ak�p ��kt���n� g�r�rs�n. Sonunda kendi
kullar�ndan
diledi�ine verince, hemen sevince kap�l�verirler.�
(Rum
Suresi, 48)
�imdi
ayette ifade edilen �� evreyi teknik olarak inceleyelim.
1.
EVRE: "Allah r�zgarlar� g�nderir..."
Okyanuslardaki
k�p�klenme ile olu�an say�s�z hava kabarc��� s�rekli ortaya ��kmakta ve
su zerreleri s�rekli olarak g�ky�z�ne f�rlamaktad�r. Tuzca zengin olan
bu zerreler daha sonra r�zgarlarla ta��n�r ve atmosferde yukar�lara do�ru
yol al�rlar. Aerosol ad� verilen bu k���k par�ac�klar "su tuza��" ad� verilen
bir mekanizmayla yine denizlerden y�kselen su buhar�n� kendi �evrelerinde
minik damlalar halinde toplayarak bulut damlalar�n� olu�tururlar.
2.
EVRE: "...b�ylece bir bulut kald�r�r da onu nas�l dilerse g�kte yay�p da��t�r
ve onu par�a par�a k�lar..."
Tuz
kristallerinin ya da havadaki toz zerrelerinin etraf�nda yo�unla�an su
buhar� sayesinde bulutlar olu�ur. Bunlar�n i�indeki su damlac�klar� �ok
k���k olduklar�ndan (0.01 ile 0.02 mm �ap�nda) havada as�l� kal�rlar ve
g��e yay�l�rlar. B�ylece g�k bulutlarla kaplan�r. |
Yukar�daki �izimde okyanuslardaki
k�p�klenme ile olu�an su zerreciklerinin g�ky�z�ne f�rlamas� g�r�lmektedir.
Bu, ya�murun olu�umundaki ilk a�amad�r. Bundan sonra olu�an bulutlardaki
su damlac�klar� havada as�l� kalacak ve bunlar yo�unla�arak ya�muru olu�turacakt�r.
Bu a�amalar�n t�m� ayetlerde eksiksiz olarak bildirilmektedir.
|
3.
EVRE: "...nihayet onun aras�ndan ya�murun ak�p ��kt���n� g�r�rs�n."
Tuz
kristallerinin ve toz zerreciklerinin etraf�nda biraraya gelen su par�ac�klar�
iyice yo�unla�arak ya�mur damlalar�n� olu�tururlar. B�ylece havadan daha
a��r bir konuma gelen damlalar buluttan ayr�larak ya�mur bi�iminde yere
d��meye ba�larlar.
G�r�ld���
gibi ya�murun olu�umundaki her a�ama, Kuran ayetlerinde bildirilmektedir.
�stelik bu a�amalar do�ru s�ralama ile a��klanm��t�r. D�nyadaki bir�ok
do�al olayda oldu�u gibi, bunda da Allah en do�ru a��klamay� yapmakta,
�stelik bu a��klamay� ke�fedili�inden as�rlar �nce Kuran'la insanlara duyurmaktad�r.
Ya�murun
olu�umu ile ilgili olarak ba�ka bir ayette �u bilgiler verilmektedir:
�G�rmedin
mi ki, Allah bulutlar� s�rmekte, sonra
aralar�n�
birle�tirmekte, sonra da onlar� �st �ste y��maktad�r;
b�ylece,
ya�murun bunlar�n aras�ndan ak�p-��kt���n� g�r�rs�n.
G�kten
i�inde dolu bulunan da�lar (gibi bulutlar) indiriverir, onu
diledi�ine
isabet ettirir de, diledi�inden onu �evirir; �im�e�inin
par�lt�s�
neredeyse g�zleri kama�t�r�p g�t�r�verecektir.�
(Nur
Suresi, 43)
K���k bulut par�alar� (cumulus
bulutlar�) r�zgarlar taraf�ndan bulunduklar� yerden itilir ve birle�irler,
yani ayette ge�en ifade ile "... Allah bulutlar� s�rmekte, sonra aralar�n�
birle�tirmekte..."dir.
|
Bulut
tipleri �zerinde ara�t�rma yapan bilim adamlar� ya�murun olu�umu ile ilgili
�a��rt�c� sonu�larla kar��la�m��lard�r. Ya�mur bulutlar� belirli bir sistem
ve a�amalar dahilinde olu�makta ve �ekillenmektedir. Ya�mur bulutlar�ndan
biri olan cumulonimbus t�r� bulutlar�n olu�um a�amalar� bilimsel olarak
��yledir:
1.
A�AMA, S�r�lme: Bulutlar r�zgarlar taraf�ndan bulunduklar� yerden itilirler
yani s�r�l�r.
2.
A�AMA, Birle�me: R�zgar taraf�ndan itilen bu k���k boyuttaki bulutlar (cumulus)
s�r�klendikleri yerde birle�ip yeni b�y�k bulutlar� olu�turur.9
3.
A�AMA, Y���lma: K���k bulutlar birle�tikten sonra b�y�k bulutun i�indeki
yukar� do�ru �eki� kuvveti artar. Bulutun merkezindeki yukar� �eki� kuvveti
kenarlardaki �eki�ten daha g��l�d�r. Bu yukar� �eki�ler bulutun g�vdesinin
dikey olarak b�y�mesine neden olur. B�ylece bulutlar yukar�ya do�ru geni�leyerek
�st �ste y���lm�� olur. Bu, dikey olarak b�y�m�� bulutun g�vdesinin atmosferin
daha serin yerlerine do�ru uzamas�na sebep olur. ��te bu noktada atmosferin
serin b�lgelerinde bulutta su ve dolu damlalar� b�y�meye ba�lar. |
Bu
a�amalar�n sonucunda, su ve dolu damlalar� -yukar� �eki� g�c�n�n onlar�
destekleyemeyece�i kadar- a��rla�t�klar� zaman da bulutlardan ya�mur, dolu
vs. �eklinde d��meye ba�larlar.
Unutmamak
gerekir ki meteorologlar bulut olu�umu, yap�s� ve fonksiyonu ile ilgili
detaylar� geli�mi� ekipmanlar (u�ak, uydu, bilgisayar vs.) kullanarak yak�n
zamanda ��renmi�lerdir. G�r�len odur ki, Allah bu ayetlerinde de bize 1400
sene �ncesinde bilinmesi m�mk�n olmayan bir bilgi vermi�tir.
(A) Ayr� ayr� k���k bulut par�alar� (cumulus bulutlar�) (B) K���k bulutlar
biraraya geldi�inde olu�an daha b�y�k bulutun i�indeki yukar� �ekilmeler
artar, b�ylece bulutlar yukar�ya do�ru y���l�r. |
Yukar�ya do�ru geni�leyerek �st
�ste y���lan bulutlar dikey olarak b�y�d�kleri i�in atmosferin daha serin
yerlerine do�ru ula��rlar. Atmosferin serin b�lgelerinde ise su ve dolu
damlalar� b�y�meye ba�lar. A��rla�an su damlalar� buluttan ya�mur, dolu
vs. �eklinde d��meye ba�lar. ��te bu bilimsel ger�ek Nur Suresi'nin 43.
ayetinde 14 as�r �nce: "... sonra da onlar� �st �ste y��maktad�r; b�ylece,
ya�murun bunlar�n aras�ndan ak�p ��kt���n� g�r�rs�n..." ifadesi ile Allah
taraf�ndan bildirilmi�tir. |
|