İftitah tekbirinde elleri kaldırmanın hükmü nedir?
İftitah tekbirini alırken, elleri yukarıya kaldırmak sünnettir. Çünkü Hz. Peygamber (s.a.s.), bu tekbiri alırken ellerini kaldırmıştır (Nesai, Sıfatü’s-salat, 4; Tahavi, Şerhu Meani’l-Asar, I, 195). Hanefi mezhebine göre erkekler iki elini, avuçların iç kısımları kıble istikametine yönelik olarak ve başparmaklar kulak yumuşakları hizasına gelecek şekilde kaldırırlar. Kadınlar ise omuzlarının hizasına kadar kaldırırlar (Merginani, el-Hidaye, I, 50).
Namazlarda sübhaneke’de “ve celle senaük” kısmı niçin okunmaz?
Namazda okunan “sübhaneke” ile ilgili sahih hadislerde “ve celle senauke” lafzı yer almamaktadır (Ebu Davud, Salat, 122). Bundan dolayı namazlarda bu cümle okunmaz (Merğinani, el-Hidaye, I, 48).Cenaze namazı ise, ölüye dua olduğu için, başka duaların da yapılması mümkün olduğu gibi, “sübhaneke…” zikrine “Allah’ım senin şanın yücedir” anlamındaki “celle senauke” ifadesi de eklenebilir (Tahtavi, Haşiye, I, 385; Mehmet Zihni, Nimet-i İslam, 427). Zira namaz dışında yapılan bazı zikir ve dualarda da bu ifade rivayet edilmektedir.
Namazda fatiha suresi okunduğunda “amin” demenin hükmü nedir?
Amin, Yüce Allah’ın kabul etmesini temenni amacıyla duanın sonunda söylenen sözdür. Peygamberimiz (s.a.s.) duanın sonunda “Amin” denilmesini tavsiye etmiştir (Müslim, Salat, 62, 87; Buhari, Ezan, 111; İbn Mace, İkame, 14).Hanefi mezhebine göre Fatiha’nın sonunda “Amin”in gizli söylenilmesi sünnettir. Bu konuda imam, cemaat ve yalnız başına kılanlar arasında fark yoktur. Ancak, yanındakileri rahatsız edecek şekilde bağırarak amin demek doğru değildir (İbn Abidin, Reddü’l-muhtar, I, 475-476).
Şafii ve Hanbeli mezheplerine göre ise amin; açık kıraatli namazlarda açıktan, gizli kıraatli namazlarda gizlice söylenir (Şirazi, el-Mühezzeb, I, 245; İbn Kudame, el-Muğni, II, 162).
Namazda sütre edinmenin dayanağı nedir?
Namaz kılan bir kimsenin önünden geçmek günahtır. Çünkü bu, huşuya engel olur. Hz. Peygamber (s.a.s.): “Namaz kılan kimsenin önünden geçen bir kişi bunu yaparak ne kadar günah kazandığını bilmiş olsaydı oradan geçmeden kırk yıl beklemek bile kendisi için daha hayırlı görünürdü” (Ebu Davud, Salat, 111) buyurmuştur.Namaz kılan kimsenin önünden geçme yasağı, kişinin normal olarak secde edebileceği mekanla sınırlıdır. Bu sebeple geniş bir alanda namaz kılan kimsenin, gelip geçenlere uyarmak amacıyla secde edeceği mekanı sınırlamak üzere sütre edinmesi meşru kılınmıştır (Ebu Davud, Salat, 112). Sütrenin dışından geçmekte ise bir sakınca yoktur (Serahsi, el-Mebsut, I, 191).
Namazda fatiha’dan sonra zamm-ı sure okunursa onun için besmele çekilir mi?
Namazda her rekatın başında ve sübhanekeden sonra kıraata başlamadan önce besmele çekilir. Fatiha’dan sonraki zamm-ı süre için ise ayrıca besmele çekilmez (Zeyla’i, Tebyinü’l-Hakaik, Kahire, 1313, I, 112).
Namazda huşu için nelere dikkat edilmelidir?
Kur’an-ı Kerim’de huşu ile namaz kılmak müminin ayırıcı niteliklerinden biri olarak zikredilir (Mü’minun, 23/2). Rasulüllah (s.a.s.) “Namaz gözümün nuru kılındı.” (Malik b. Enes, Muvatta, II, 427; Nesai, Sünen, İşretü’n-nisa, 3878) buyurarak namazın özel durumuna işaret etmektedir. Namazda huşu; dikkati dağıtacak dış etkenlerden uzak olup kalbin Allah’a bağlanabilmesi ile gerçekleşir. Kişinin iç dünyasında yaşadıkları, düşünceleri namazındaki huşuunu etkiler ve davranışlarına da yansır. Bu sebeple namaz kılarken kişi Allah’ın huzurunda bulunduğunun bilincinde olmalı, zihin ve gönül dünyası ile namaza yönelmeli; sağa sola bakmak, elbisesiyle oynamak ve tadili erkana riayet etmemek gibi hal ve hareketlerden kaçınmalıdır.
Kaynak: Diyanet İşleri Başkanlığı Namaz Fetva Bölümü
